MEN WYJAŚNIA

KTO WYPŁACA JEDNORAZOWY DODATEK UZUPEŁNIAJĄCY NAUCZYCIELOM ZLIKWIDOWANEJ SZKOŁY

Stosownie do treści art. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) zakładanie i prowadzenie szkół i placówek należy do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Zadania te realizowane są w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W ramach posiadanych uprawnień organ prowadzący może, na podstawie art. 59 ww. ustawy, zlikwidować szkołę publiczną z końcem roku szkolnego, po zapewnieniu uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a także odpowiednio o tym samym lub zbliżonym profilu kształcenia ogólnozawodowego albo kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie. Jednocześnie, wypełniając procedurę określoną przepisem art. 59 ustawy o systemie oświaty, organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów (w przypadku szkoły dla dorosłych - uczniów), właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu.

W świetle art. 5c pkt 1 ustawy o systemie oświaty decyzję o likwidacji szkoły prowadzonej przez jednostkę samorządu podejmuje, w formie uchwały, rada gminy, rada powiatu bądź sejmik województwa. Pomimo tego, iż swoboda jednostek samorządu terytorialnego jest generalnie limitowana kompetencjami organów tych jednostek, to nie oznacza, iż mogą one podejmować tylko działania określone w konkretnym przepisie ustawy (oparte na konkretnej podstawie prawnej). Od decyzji o likwidacji odróżnić należy czynności podejmowane w związku z likwidacją, wykraczające poza sferę prawa administracyjnego.

W takim to też aspekcie powinno być rozpatrywane przedmiotowe pytanie, dotyczące wypłaty jednorazowego dodatku uzupełniającego dla nauczycieli likwidowanej szkoły, o którym mowa w art. 30a ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.).

Likwidując jednostkę budżetową, organ prowadzący musi się liczyć z tym, że przejmuje on wszelkie należności oraz odpowiedzialność za zobowiązania "likwidowanej" jednostki. W ocenie Departamentu, skoro organ prowadzący szkołę podejmuje decyzję o jej likwidacji, to wszystkie obowiązki prawne z tym związane, powinny być regulowane w drodze uchwał tego organu. Powyższe oznacza, że odpowiednie, szczegółowe zapisy odnośnie kwestii jednorazowego dodatku uzupełniającego należnego nauczycielom w przypadku likwidacji szkoły, powinny znaleźć się w uchwale dotyczącej likwidacji.

(...)

Nauczyciele pobierający wynagrodzenie za czas choroby do 14 lub 33 dni mają je wypłacane ze środków ujętych w planie finansowym szkoły. Zgodnie z art. 3 ust. 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli uwzględnia się liczbę etatów nauczycieli w okresach, w których wypłacano im wynagrodzenie ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, zgodnie z wymiarem zatrudnienia określonym w umowie o pracę lub akcie mianowania.

Oznacza to, że nauczyciel pobierający wynagrodzenie za czas choroby do 14 lub 33 dni nie mogą mieć pomniejszanego wymiaru zatrudnienia do 80 proc. Nowelizacja ustawy Karta nauczyciela w zakresie art. 30a oraz przytoczone wyżej rozporządzenia w precyzyjny sposób określa sposób realizacji tych obowiązków.

ZUS WYJAŚNIA

UWZGLĘDNIANIE W PODSTAWIE WYMIARU ZASIŁKÓW JEDNORAZOWEGO DODATKU UZUPEŁNIAJĄCEGO DLA NAUCZYCIELI

Zgodnie z art. 30a ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.), w terminie do 20 stycznia każdego roku, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego przeprowadza analizę poniesionych w poprzednim roku kalendarzowym wydatków na wynagrodzenia nauczycieli, w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy oraz średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego.

W przypadku nieosiągnięcia wysokości średnich wynagrodzeń, nauczycielom jest wypłacany jednorazowy dodatek uzupełniający. Sposób ustalania dodatku jest określony rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (DzU nr 6, poz. 35).

Z zasad obliczania jednorazowego dodatku uzupełniającego dla nauczycieli wynika, że nie jest to składnik wynagrodzenia, do którego nauczyciele zachowują prawo za okres pobierania zasiłków. Przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli uwzględnia się bowiem liczbę etatów nauczycieli w okresach, w których wypłacono im wynagrodzenia, a nie uwzględnia się liczby etatów proporcjonalnie do okresów, za które pobierali zasiłki (w § 3 ust. 7 jest wprawdzie mowa o okresach pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku opiekuńczego, jednak z ust. 6 i 8 wynika, że uwzględnieniu podlegają tylko okresy pobierania wynagrodzenia).

Ponadto wysokość jednorazowego dodatku uzupełniającego przysługującego nauczycielowi jest ustalana proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, w którym nauczyciel pobierał wynagrodzenie. Zatem jednorazowy dodatek uzupełniający jest składnikiem wynagrodzenia, który powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłków. Jednorazowy dodatek uzupełniający jest składnikiem wynagrodzenia stanowiącym wyrównanie wynagrodzeń nauczycieli za miesiące roku kalendarzowego poprzedzającego jego wypłatę.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, dodatek ten należy traktować jako składnik wynagrodzenia przysługujący za okres roczny i uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłków na zasadach przewidzianych dla rocznych składników wynagrodzenia. W związku z tym, że przy obliczeniu kwoty należnego dodatku przyjmowane jest wyłącznie wynagrodzenie za czas przepracowany w roku kalendarzowym, jednorazowy dodatek uzupełniający wypłacany nauczycielom powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłków, po wcześniejszym uzupełnieniu.